Neymiş bu yoga arkadaş? Herkesin bir fikri var. Peki duyduklarımız doğru mu yanlış mı? Kafası maymun ya da fil olan putlara mı tapılıyor mesela? Kim bulmuş bu yogayı peki? Elleri kalbin önünde birleştirip kime dua ediyorlar? Kafalardaki deli sorular için haddim olmadan: yoga hakkında merak ettiklerimiz.
Yogayı kim bulmuş?
Bugünkü bulgulara dayanarak kökeni Hindistan görünüyor. İndus vadisinde yoga yapan insan figürlerinin olduğu tablet bulunmuş. Bu tabletlerin M.Ö 3000-5000 ‘li yıllara ait oldukları düşünülüyor. Ancak sonra öğreniyoruz ki yoga sözlü ve gizli (hocadan öğrenciye) olarak aktarılan bir bilgiymiş. Bu nedenle tam olarak zaman ya da kişi bildirilemiyor. İlk bilgilerin vahiy ve derin gözlem yoluyla geldiği düşünülüyor. Bu bilgileri alan kişilere Rişi deniyor.Bu bilgi birikimi çok sonra yazıya aktarılıyor: Vedalar, Upanişadlar, Bhagavad Gita, Patanjali’nin Yoga Sutraları . Bu coğrafya kökenli olduğundan dolayı Sanskrit’ce kelimeler kullanılıyor ancak hepsinin Türkçe karşılığı da mevcut.
İlgilinizi çektiyse Bora Ercan‘ın Yoga 1 kitabı ile başlamanız şiddetle tavsiyedir.
Yoganın amacı nedir?
En basit anlatımıyla zihin ve beden sağlığının dengelenmesi diyebiliriz.
Yoga bir din midir?
Yoga bir din değildir. Hinduizm bir dindir.Genelde yoga Hinduizm ile karıştırılır. Yoga daha çok bir felsefe sistemi ve kültür olarak görülebilir.
Elleri kalbin önünde birleştirmek ne anlama geliyor?
Genel olarak selamlama için kullanılırız. Ellerin kalbin önünde buluşması bir mudradır (Anjali Mudra). Karşınızdakini nazik bir şekilde selamlarsınız. Bazen şükran duygunuzu yine bu şekilde ifade edersiniz. Bazen niyet edersiniz. Bazen “Namaste” kelimesi ellerinize eşlik eder. “İçimdeki ışık içindeki ışığı selamlıyor” demiş olursunuz. Yine de içinizde karşılığı yoksa kimse sizden bu hareketi yapmanızı beklemez. Kimileri elini kalbinin üzerine yerleştirir mesela.
Derslerde Om diye bir şey söyleniyor, bu ne demek?
AUM un evrenin temel sesi olduğu söylenir; öyleyse, onu söyleyerek sembolik ve fiziksel olarak bu sese uyum sağlıyoruz ve diğer tüm canlılara, doğaya ve evrene olan bağlantımızı kabul ediyoruz. Dini ya da net bir kelime anlamı yoktur. Bu sesin beyin ve bedende yarattığı etkiler hakkında gün geçtikçe daha fazla makale yayınlanıyor. Google da ufak bir araştırma ile bulabilirsiniz.
Derslerde şarkı gibi bir şey söyleniyor, nedir bu?
Mantra. Om da bir mantradır mesela.
Ses frekansı da bir tür elektrik akımıdır, enerjidir. Sanskritçe de Arapça ve İbranice gibi kadim dillerden biridir. Eski metinlerde kullanılan bazı cümleler derslerde tekrarlanır. Bu tekrarlardaki ses frekansının derin anlamı ve şifası olduğuna inanılır. Kendi adıma anlamını bilmediğim bir şeyi söylemek bana yakın gelmiyor. Anlamını bildiklerimi Türkçe’si ile paylaşıyorum. Siz de karşınıza çıktığında anlamı sorun, öğrenin derim.
Maymun, Fil başlı Tanrısal figürler ne anlama geliyor?
Bu konu oldukça uzun. Herkesin farklı bir bakış açısı var. Ancak anladığım kadarıyla çoğu figür mitolojik. Yaratıcının sıfatları, melekleri gibi görülüyor. İnsan zihni soyut kavramları anlayamadığı için soyut kavramlar görselleştirilmeye somutlaştırılmaya çalışılmış gibi. Çok eski zamanlardan bahsettiğimiz için benzetmelerde doğa ve hayvanların kullanıldığı görülüyor.Belki insanlar o zaman böyle anlayabiliyordu kavramları, bilemiyorum. Yoga hakkında benim çok ilgilendiğim kavramlar değil açıkçası. Ama baktınız birisi Shiva’dan, Ganesh’den bahsediyor sorun mutlaka.
Her dersin başka bir ismi var bu ne demek?
Önce şunu bilelim: Yogadaki fiziksel pozların çıkış amacı meditasyon oturuşunda uzun süre kalabilmek.
Ders programlarına bakıyorsunuz bir sürü değişik isim var. Vinyasa, Hatha, Yin, Power, Kundalini, Aştanga gibi gibi.. Aslında bunların hepsi yoga batıya geldikten sonra çıkan yoga ekolleri. . Hepsinin temeli Hatha yoga. Uygulayıcılar kendilerine göre yorum ve stil katmış diyebiliriz. Herkesin ihtiyacına göre bir ekol mevcut diyebiliriz. Batı zihni çeşit seviyor.
Nasıl başlayabilirim?
Normalde evinize en yakın stüdyoda deneme dersine gidin derdim. Hoca-öğrenci arasındaki enerji etkileşimine tamamen inanıyorum. Bütün hocaların derslerine girin. İlla ki bir-ikisi sizi daha çok çekecek derdim. Yazıyı yazdığım bu günlerde Covid dolayısıyla stüdyolara gidemiyoruz malum. Online a çok ön yargılıydım ama nasılsa güzel oluyor, ben de halen anlamış değilim. İlk denemeni Youtube dan bile yapabilirsiniz. Ancak sınıf ve canlı yapılan derslerin tadı başka oluyor tabi.
İlk dersinizde bir şey anlamadıysanız bir kaç şans daha verin başka hocalarla. Hususi tavsiyemdir. Enerji bağı ilk kişiyle kurulmamış olabilir.
Yoga hastalıklara iyi gelir mi?
Yoga benim için tamamlayıcı sağlık anlamına da geliyor. Kendi deneyimlerimde bir çok konuda şifalandığımı söyleyebilirim. Ancak doktorculuk oynamamalıyız. Fibromiyalji, depresyon, skolyoz ve bir çok başka hastalıkta yoganın kanıtlanmış iyileştirici etkisi var. Ama her zaman önce doktorunuza danışmanız tavsiye edilir.
Esnek değilim, yoga yapabilir miyim?
Çok net bir evet (1)
Kiloluyum, yoga yapabilir miyim?
Çok net evet (2). Hatta kiloluyken yapabileceğiniz en keyifli fiziksel aktivitelerden biridir.
Yoga zayıflatır mı, kas yapar mı?
Asıl amaç bu olmamakla birlikte evet yapabilir. Seçeceğiniz ekol, beslenme ve ayıracağınız zaman ile ilgili bir durum.
Yogaya başladıktan ne kadar süre sonra ellerimin üstünde durabilirim?
İlk başladığınızda bunu merak etmeniz normal. Çoğu insan sosyal medyadaki artistik pozları görüp merak ediyor. Ama bu pozlar orta ve ileri seviye pozlar. Biliyorum istediğiniz cevap değil ama süre tamamen beden yapınız ve pratiğinizle alakalı. Kimileri başladıktan 1 ay sonra kolayca kafa duruşuna kalkabiliyor kimileri seneler sonra . Her türlü çabanın kıymetli olduğunu düşünüyorum. Ama dikkatiniz sürekli bedeninizde olsun. Beden zaten hazır olup olmadığını söylüyor.
İlk başladığımda bedenim hazır değilken çalıştığım ters duruşlar bana boyun fıtığı olarak döndü misal. Hayatımın bir parçasına ara vermek durumunda kaldım. Yogayı şifalanmak için yaparken bu durum ironik değil mi? Şu an o artistik duran pozları “Side effect” olarak görüyorum.
Sri K. Pattabhi Jois in dediği gibi yoga hakkında dediği gibi:
“Practice, practice, practice all is coming”
Yoga hakkında karşıma en çok çıkan sorular bunlardı. Merak ettiğiniz başka konular varsa her zaman sorabilirsiniz, mutlu olurum.
Sevgiler.
