Bizi sürekli düşündüren ve genellikle kötü şeyler çağrıştıran kavram Ego nedir? Ego kelimesinin anlamı ‘’ben’’ demektir. Peki ben demek daha doğrusu diyebilmek kötü bir şey midir? Bu nasıl ve neden dediğimize bağlı olarak değişir. Bunu biraz kendi dilimden anlatmaya çalışacağım.
Evrendeki tüm oluşların bir amacı vardır, bu amaçlarında temelinde pozitif ve negatif bir takım unsurlar (güzel-çirkin, iyi-kötü) vardır. İşte bu unsurlar ile gerçeği görür ve varoluşumuzun asıl amacını ortaya çıkarmaya çalışırız. Bu ortaya çıkarma halimiz, zıt potansiyellerin araştırılmasıdır, yani olmadığımız şeyleri anlamamızdır. Kısaca farkındalık, bütün bir bakış açısını gerektirir. Egoyu da böyle değerlendirmeliyiz, kötü ego diye tanımladığımız ‘’kendine almak, kendini merkezde görmek’’ ve iyi ego ise ‘’farkındalık, bütünü görmek’’tir.
Bütünlüğün farkında olmayan insan, bu dünyanın nimetleriyle mutlu olmaya çalışırken, bütünlüğü fark eden insan ise egosunu tanıyarak onu kendini gerçekleştirmek için bir kaldıraç olarak görür, mutluluk kaynakları ve motivasyonları farklıdır. Buna “ıslah olmak” da diyebiliriz.
Ego bizi hayatta tutan şeydir. Bu dünyaya geliş amacımızın kendimizi gerçekleştirmek olduğunu düşünürsek ‘’Ben’’ diyebilmek önemlidir. Tabi bu beni bulabilmek için ilk önce ne olmadığımıza bakmamız gerekir.
Sen Kimsin?
İnsanoğlu çoğunlukla sıfatı, mesleği ya da bir özelliğiyle özdeşleşir. Sen benim kim olduğumu biliyor musun? sorusunu çoğumuz birilerinden duymuşuzdur 🙂
Bunun ardından gelen cevap kesin bir meslek grubuna ait bir tanımdır, ya da ben kimin oğluyum/kızıyım biliyor musun? Eeee !? O’sun ya da bu’sun peki senden o meslek sıfatını aldığımda geriye ne kalıyor? Benim asıl ilgilendiğim konu bu.
Her şey olabilirsin, her şeye sahip olabilirsin (ki bu gezegende neyin sahibiyiz tartışmaya açık bir konudur). Eğer bunlar senin bir kişilik oluşturmak için kullandığın şeyler ise kötü bir egoya sahipsin demektir. İnsan olmanın ana kural olduğu bu gezegende hala sıfatlarla kendimizi adlandırıyor olmamız bizim ego kelimesine kötü bakmamıza yol açıyor.
Sağlıklı Ego Nedir?
Aslında ego iyi bir şeydir. Ben’i tanımak ve bununla sağlıklı bir ego oluşturmak gerektiği inancındayım. Birey olarak kendini fark edebilmek ve tanımak önemlidir. Ancak o zaman bütünlüğe varabiliriz. Her birimizin bu dünyaya bir geliş amacı vardır. Kimse kimseden üstün ya da aşağıda değildir. Sağlıklı bir ego geliştirmiş kişi içinde bunların pek bir önemi yoktur. Kendini ve herkesi kabul etme gücüne sahiptir.
Peki Sağlıklı Ego Nasıl Oluşur?
Ego’nun işi de kolay değildir aslında, çünkü uzlaşması gereken id (Alt Bilinç) ve Süper ego vardır. İd bizim en ilkel tarafımızdır, iç güdülerimizi ve doğuştan getirdiğimiz bütün özelliklerimizi barındırır. İd için önemli olan şey dürtülerin tatmin olmasıdır.
Süper Ego ise; Zaman içinde egonun bir parçası olan toplumsallaşma ve değerlerle ilgili olarak evrimleşir. Bu evrimin sonucunda gelişen parçamızdır.
Doğduğumuzda ayıp, yasak, günah, başkalarının hakkı, saygı gibi kavramlara sahip olmadan dünyaya gözlerimizi açarız. İlk etapta bizi haz ilkesi yönlendirir. Ancak biraz büyüyüp haz ilkesini devam ettirince anne ve baba tarafından sosyal olarak uygun olmayan davranışlar gösterdiğimizde cezalandırılırız. Artık bir yaramazlık yaptığımızda anne-babamızın davranışını duyup-görüp cezalandırılacağımızı düşünerek davranıştan çekiniriz.
Biraz daha büyüyünce anne-babamız yanımızda olmasa bile otomatik olarak uygunsuz davranışı yapmaktan vazgeçeriz. Çünkü anne-baba artık bizim dışımızda birileri değildir. Artık anne ve babamız içselleştirilmiş ve zihnimizin bir parçası olmuştur. Nereye gidersek gidelim anne-babamız zihnimizin içinde bizimle gelecektir. Yargılayıcı dizge dediğimiz süperegonun insan yaşantısındaki belirtisi “suçluluk duygusu”dur.
Çocukluk döneminde gördüğümüz korku ve utanç duyguları ise süper ego gelişiminin belirtilerindendir. Süperego bilinçdışı ve bilinçli süreçleri beraberce barındırır. Vicdan, süper egonun bilinçli kısmında yer alır.
Süperegonun (frenleyici, yasaklayıcı) ve idin (haz ilkesi) baskıları altında ego uygun çözüm yolları arar.
Sağlıklı bir ego geliştirmek için de bu üç kavramı uzlaştırmamız gerekir. Kolay değil elbet ama insan olmanın yolu bunlardan geçiyor.
Hazır ”buradayken” Ego Nedir? sorusuna kısa bir video.
Hepimizin Sağlıklı Bir Ego Geliştirmesi Dileğiyle,
Kaynak; Psikonet.com
